MERCOSUR Anlaşması: AB Ticaretinde Türk ve Macar Şirketleri İçin Etkileri
- Anil Dincsoy
- 2 May
- 3 dakikada okunur
Giriş
MERCOSUR (Güney Ortak Pazarı), Arjantin, Brezilya, Paraguay ve Uruguay'dan oluşan ve Bolivya'nın tam üye olma sürecinde olduğu Güney Amerika'daki bölgesel bir ticaret bloğudur. 1991'de Asunción Antlaşması ile kurulan MERCOSUR, üye devletleri arasında ekonomik entegrasyonu, serbest ticareti ve mal, hizmet ve insanların hareketini teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Blok , 2,9 trilyon doların üzerinde birleşik GSYİH'yi ve yaklaşık 295 milyonluk bir nüfusu temsil etmektedir (Dünya Bankası, 2023).
MERCOSUR, yıllar boyunca Avrupa Birliği (AB) de dahil olmak üzere büyük küresel ekonomilerle ticaret anlaşmaları müzakere etti. 1999'dan beri müzakere edilen önerilen AB-MERCOSUR Serbest Ticaret Anlaşması'nın , AB ile ticaret yapan Türkiye ve Macaristan'daki işletmeler de dahil olmak üzere dünya çapındaki ticaret ilişkileri üzerinde önemli etkileri olması bekleniyor.
MERCOSUR-AB Ticaret Anlaşmasının Temel Hükümleri
AB ve MERCOSUR, 2019'da ticaret engellerini kaldırmayı ve ikili ticareti artırmayı amaçlayan siyasi bir anlaşmaya vardı. Anlaşmanın temel unsurları şunlardır:
Tarife İndirimi: Anlaşma , iki bölge arasında zaman içinde ticareti yapılan malların %91'i üzerindeki tarifelerin ortadan kaldırılmasını amaçlıyor (Avrupa Komisyonu, 2023).
Pazar Erişimi: AB şirketleri MERCOSUR'un büyük tüketici pazarına daha iyi erişim sağlayacak, MERCOSUR ihracatçıları ise Avrupa'da satış yapmayı daha kolay bulacak.
Fikri Mülkiyet Koruması: MERCOSUR ülkelerinde AB ürünlerine ilişkin fikri mülkiyet haklarının ve coğrafi işaretlerin güçlendirilmesi.
Çevre ve Çalışma Standartları: Çevre düzenlemelerini ve çalışma haklarını koruma taahhütleri.
Anlaşma henüz siyasi ve çevresel kaygılar nedeniyle onaylanmasa da, AB içinde ve dışında ticaret dinamiklerini yeniden şekillendirmesi bekleniyor.
Türk ve Macar İşletmeleri Üzerindeki Potansiyel Etki
Hem Türkiye hem de Macaristan'ın AB ile güçlü ticari bağları bulunuyor ve MERCOSUR anlaşması bu ülkelerin pazar konumlarını, ihracat rekabet güçlerini ve ticaret stratejilerini etkileyebilecek bir faktör.
1. Türk ve Macar İhracatçıları İçin Artan Rekabet
Macaristan'ın AB ile ticareti, toplam ihracatının %75'inden fazlasını oluşturmaktadır (Eurostat, 2023), bu da ülkeyi Avrupa ticaret politikalarına büyük ölçüde bağımlı hale getirmektedir.
Türkiye, AB ile Gümrük Birliği'ne sahiptir ; bu, Türk ihracatının sanayi malları için AB pazarlarına tarife muafiyeti avantajından yararlandığı anlamına gelir.
AB-MERCOSUR anlaşmasının Güney Amerika ihracatına uygulanan gümrük vergilerini düşürme potansiyeli göz önüne alındığında, Türk ve Macar şirketleri otomotiv, makine ve gıda ürünleri gibi sektörlerde artan rekabetle karşı karşıya kalabilir.
Örneğin:
Brezilya ve Arjantin büyük tarım ihracatçılarıdır . Daha düşük tarifeler, özellikle et, tahıl ve soya ürünlerinde, Macaristan ve Türkiye'nin AB'ye yaptığı tarım ihracatına karşı onlara bir avantaj sağlayabilir.
Brezilya'nın otomotiv sektörü hızla büyüyor ve Brezilya araçlarına uygulanan gümrük vergilerinin düşürülmesi, Alman otomobil üreticileriyle yoğun bağları olan Macar otomobil parçası üreticileri için zorluk yaratabilir.
2. Tedarik Zinciri ve Hammadde Avantajları
MERCOSUR anlaşması, Güney Amerika hammaddelerinin daha ucuz hale getirilmesiyle Türk ve Macar üreticilere de fayda sağlayabilir :
Türkiye'nin çelik ve tekstil sektörleri hammadde ithalatına bağımlıdır ve gümrük vergilerindeki indirimler MERCOSUR menşeli demir, soya ve kimyasalların ithalat maliyetlerini düşürebilir.
Macaristan'ın ilaç ve gıda işleme endüstrileri, Güney Amerika'dan daha ucuz tarım ürünleri ithalatından faydalanabilir.
3. Türkiye ve Macaristan'da AB Merkezli İşletmeler İçin Rekabet Avantajı
Türkiye ve Macaristan'da faaliyet gösteren AB şirketleri, AB içinde serbest ticaretten faydalanırken MERCOSUR'dan daha ucuz girdilere ulaşarak maliyet avantajı elde edebilirler.
Macaristan'da üretim tesisleri bulunan Avrupalı otomotiv üreticileri (Audi ve Mercedes-Benz gibi) Brezilya'dan daha ucuz otomobil parçalarına erişebilir.
Macaristan'daki Avrupalı gıda üreticileri, Brezilya veya Arjantin'den düşük tarifelerle et ve süt ürünleri ithal etmeleri halinde daha düşük maliyetlerle karşılaşabilirler.
Zorluklar ve Hususlar
Düzenleyici Engeller: AB'nin MERCOSUR ile ticaret anlaşmaları dışında kalan Türk işletmeleri aynı tarife indirimlerinden yararlanamayabilir.
Çevre ve Uyumluluk Sorunları: Bazı Avrupa politikacıları, anlaşmayı geciktirebilecek veya değiştirebilecek daha sıkı çevre koşulları için baskı yapıyor.
Ticaretin Yönlendirilmesi Potansiyeli: MERCOSUR ihracatının AB'ye tercihli erişim kazanması durumunda, AB şirketleri tedarik zincirlerini Türk ve Macar ortaklarından uzaklaştırabilir.
Çözüm
MERCOSUR anlaşması, Güney Amerika ile AB arasındaki ekonomik bağları güçlendirerek küresel ticareti yeniden şekillendirme potansiyeline sahiptir. Anlaşma tedarik zincirlerinde maliyet avantajları sağlayabilirken, Türk ve Macar ihracatçılar tarım, otomotiv ve imalat gibi temel endüstrilerde artan rekabetle karşı karşıya kalabilir . Aynı zamanda, AB dışı işletmeler, Macaristan veya Türkiye'de işletme fonksiyonları inşa etmeye yatırım yapmaya hazırlanarak MERCOSUR pazarlarına maruz kalmanın avantajını kullanabilir ve rekabet güçlerini artırabilir.
Görüşmeler devam ederken, Türkiye ve Macaristan'daki işletmelerin gelişmeleri yakından takip etmesi ve değişen ticaret ortamında rekabetçi kalabilmek için ihracatı çeşitlendirme, bölgesel ortaklıkları güçlendirme ve tedarik zincirlerini optimize etme stratejilerini araştırması gerekiyor.
Referanslar
Dünya Bankası (2023). "MERCOSUR Ekonomik Verileri." Kaynak: https://www.worldbank.org
Avrupa Komisyonu (2023). "AB-MERCOSUR Ticaret Anlaşması Genel Bakışı." Kaynak: https://trade.ec.europa.eu
Eurostat (2023). "Macaristan'ın AB ile Ticareti." Kaynak: https://ec.europa.eu/eurostat
OECD (2023). "Türkiye-AB Ticaret İlişkileri ve Gümrük Birliği." Kaynak: https://www.oecd.org
Yorumlar